Monumenten

Algemeen

Wat is erfgoed, wat is een monument en welke typen monumenten zijn er.

Erfgoed

Erfgoed is de verzamelnaam voor rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten en kenmerkende en beeldbepalende panden en objecten. Een monument is een gebouw met waarde uit het verleden op het gebied van cultuur en wetenschap. In de gemeente Midden-Groningen zijn er verschillende typen monumenten: rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten en beschermde dorpsgezichten. 

Monumenten zijn beschermd vanuit de Erfgoedverordening.  De bescherming betreft meestal alleen het exterieur van het pand. Sommige monumenten hebben ook een waardevol interieur, dit is dan aangegeven in de redengevende omschrijving.  

Rijksmonument

Een rijksmonument is een gebouw dat door waarde vanuit cultuur en schoonheid van nationaal belang is. De Rijksoverheid beschermt rijksmonumenten met als doel de monumentale waarde ervan te behouden.  

Informatie vindt u op de website van Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed.

Gemeentelijk monument

Als een gebouw van plaatselijk of regionaal belang is, kan de gemeente dit op een gemeentelijke monumentenlijst zetten. Midden-Groningen heeft op 1 januari 2021 180 gemeentelijke monumenten. Op dit moment wijst de gemeente nog nieuwe monumenten aan, eigenaren krijgen hierover bericht.

Subsidie

Voor gemeentelijke monumenten heeft de gemeente een subsidieregeling. De  eigenaar kan 40 % subsidie krijgen  op onderhoud en restauratie. Meer informatie vindt u op de nadere regels subsidieregeling overheid.nl

Gemeentelijk monumentenregister

De gemeente houdt een overzicht bij van gemeentelijke monumenten.

Beschermd dorpsgezicht

Beschermde dorpsgezichten zijn gebieden met veel beeldbepalende gebouwen met historische karakteristieken. Voor deze gebieden gelden aparte regels. Zo is een bestemmingsplan voor een beschermd stadgezicht of dorpsgezicht veel gedetailleerder dan een normaal bestemmingsplan. Binnen een beschermd dorpsgezicht hoeft niet elk pand een monument of karakteristiek object te zijn. De gemeente Midden-Groningen heeft twee beschermde dorpsgezichten, het gebied in het centrum van Slochteren rond de Fraeylemaborg en het lintdorp Kiel-Windeweer.

Karakteristieke panden en objecten

Karakteristieke panden en objecten zijn net als monumenten van groot belang bij de beleving van de ruimtelijke kwaliteit van het straatbeeld. Deze panden hebben een sloopbescherming. De geschiedenis van het ontstaan van vele dorpen is te lezen aan de hand van deze panden. Alhoewel deze panden geen monument zijn, zijn ze zeker waardevol en verdienen daarom bescherming. Meer informatie is te vinden in het facetbestemmingsplan.

Energie besparen

Woont u in een monument of karakteristiek pand? Ga naar De Groene Menukaart van het Erfgoedloket Groningen. Voor verschillende type woningen vindt u daar:

  • Tips en advies over hoe u thuis energie en geld kunt besparen
  • Informatie over subsidies en goedkope leningen
  • Voorbeelden van andere huiseigenaren

Vergunning nodig?

Voor verbouwing of restauratie van uw monument heeft u meestal een omgevingsvergunning bouw en/of monument nodig. Bijvoorbeeld voor sloopwerk, een nieuwe uitbouw of het plaatsen van zonnepanelen.

Omgevingsvergunning aanvragen

U kunt de omgevingsvergunning aanvragen via het omgevingsloket online. Hier kunt u ook de de vergunningcheck invullen.

Geen vergunning nodig voor kleine ingrepen monument

Normaal onderhoud en bepaalde ingrepen die het monument niet wijzigen zijn vergunningsvrij. Bijvoorbeeld als u de kozijnen en deuren van uw huis wilt overschilderen in dezelfde kleur of wilt herstellen met dezelfde materialen en kleuren.

Monumenten restaureren of verbouwen

Voor vragen over de verbouwing of restauratie van monumenten kunt u terecht bij het team vergunningen. Dit kan per e-mail via vergunningen@midden-groningen.nl. Bellen kan tussen 9.00 en 12.00 uur naar 0598 - 37 37 37. Vraag naar team vergunningen. 

Bovendien kunt u daar terecht als u wilt (ver)bouwen binnen een beschermd stadsgezicht of dorpsgezicht. De gemeente geeft hiervoor vergunningen af. Zij controleren of de verbouwing of restauratie volgens de regels gaat.

Erfgoedcommissie

De gemeente Midden-Groningen heeft een eigen erfgoedcommissie voor het uitbrengen van adviezen over erfgoed en monumentenzorg. Om af te stemmen met de provinciale monumentencommissie Libau is één van de externe leden in de erfgoedcommissie afkomstig van Libau.