Openbare verlichting
Algemeen
In januari 2025 is het Beleidsplan Openbare Verlichting 2025-2029 vastgesteld. We willen sturen op 'bewust verlichten'.
Tussen 2021 en nu hebben we een inhaalslag gemaakt op het onderhoud en de vernieuwing van oude lantaarnpalen. Hier hoort ook verduurzaming van de lampen bij. Inmiddels hebben we 70% van de 16.550 lampen in Midden-Groningen vervangen door LED-lampen.
De komende jaren wil de gemeente verder verduurzamen. Bijvoorbeeld door 'bewust' te verlichten. Door bewust te verlichten, of niet te verlichten, voorkomen we negatieve gevolgen van lichthinder en lichtvervuiling. Natuurlijk blijft veiligheid wel voorop staan.
Minder openbare verlichting
We veranderen de openbare verlichting, oftewel de verlichting op straat. Zowel binnen als buiten de bebouwde kom.
Dit betekent dat er op sommige plekken minder verlichting zal zijn of minder fel licht brandt, of dat de verlichting ’s avonds en ’s nachts uitgaat.
Als er bij u in de buurt iets gaat veranderen, krijgt u hier informatie over. De aanpassingen doen we stap voor stap. En zo veel mogelijk in combinatie met andere werkzaamheden zoals wegonderhoud.
Wat gaat u merken?
Op sommige plekken is het nodig om de verlichting te vervangen. Het licht wordt daar minder fel en wordt in de avond en nacht extra gedimd.
In straten waar de afgelopen 10 jaar nieuwe verlichting is geplaatst, dimmen we het licht al. Laat in de avond gaat de verlichting terug naar 70%, en ’s nachts verder omlaag naar 50%.
Verder vervangen we oude lampen door lampen die minder wit licht geven.
Meer reflectie en markeringen
We gaan meer markeringen en reflecterende materialen plaatsen. Alleen waar het kan, zowel binnen als buiten de bebouwde kom. Zo is de weg ook in het donker goed te zien en blijft het veilig.
Verlichting verwijderen
Op verschillende plekken in de gemeente gaan we verlichting verwijderen.
In het buitengebied gaan de lantaarnpalen zo veel mogelijk verdwijnen. Op kruispunten en langs hoofdfietspaden blijft 'oriëntatieverlichting' staan.
In parken en natuurgebieden worden de lantaarnpalen verwijderd. Dit om het daar 's avonds en 's nachts donker te maken en de natuur met rust te laten.
Verlichting aan achterpaden of laantjes wordt overgedragen of verwijderd. Dit geldt voor verlichting waarvan de gemeente geen eigenaar is of die niet onder het beheer en onderhoud van de gemeente vallen.
Voordat we verlichting weghalen brengen we direct aanwonenden en/of eigenaren op de hoogte.
Waarom bewust (niet) verlichten?
Kunstlicht is zo normaal dat we vaak er niet bij stilstaan. Pas als het licht uitvalt, door bijvoorbeeld een stroomstoring, merken we hoe belangrijk het is.
Verlichting zorgt 's avonds en 's nachts voor een veilig gevoel en sfeer. Ook biedt het kansen voor de economie. Daarom is er steeds meer licht gekomen in de buitenruimte. Denk aan straatverlichting, verlichting voor sportvelden, reclameverlichting en verlichting van gebouwen.
De laatste jaren is er echter meer aandacht voor 'duisternis versterken, lichthinder beperken'. Ook in de gemeente Midden-Groningen is dit een belangrijk onderwerp.
Niet alleen gemeenten, maar ook bedrijven en inwoners kunnen invloed hebben op kunstlicht. Als gemeente kunnen we bijvoorbeeld iets doen aan de openbare verlichting, gemeentelijke gebouwen of sportaccommodaties.
Nadelen van kunstlicht
Het stijgend gebruik van verlichting in de avond en nacht heeft ook nadelen.
Verlichting kost energie en kan leiden tot lichthinder. Dit heeft invloed op de gezondheid en het welzijn van mensen. Licht verstoort het donkere landschap, hierdoor kunnen we minder sterren zien.
Verder blijkt uit onderzoek dat kunstlicht negatieve gevolgen heeft voor de natuur en de biodiversiteit. Dit geldt voor bijna alle dieren, zoals zoogdieren, vogels, insecten, en zelfs dagdieren. De gevolgen kunnen zijn:
- Het afschrikken van dieren en hierdoor een kleiner leefgebied.
- Het aantrekken van dieren, wat kan leiden tot uitputting of sterfte.
- Het verstoren van het dag- en nachtritme van dieren.
- Problemen met voortplanting en gezondheid van dieren.
- Het aantasten van de biodiversiteit.
Provincie Groningen
Groningen is een van de donkerste provincies van Nederland. Dit willen we zo houden.
De provincie heeft als doel de duisternis te beschermen en lichtvervuiling te verminderen. Want duisternis is goed voor mens en dier. Het belang van de duisternis is daarom opgenomen in de Omgevingsverordening van de provincie Groningen. Dit betekent dat gemeenten bij het opstellen van plannen rekening moeten houden met de bescherming van duisternis in het buitengebied.
Midden-Groningen
De provincie Groningen heeft met satellietbeelden een kaart laten maken van het opgaande licht. Op deze beelden is te zien dat er in Midden-Groningen 's nachts nog veel verlichting is.
Ons beleid
Duisternis en lichtvervuiling zijn belangrijke onderwerpen voor onze gemeente.
In de Omgevingsvisie van Midden-Groningen staat dat we de nachtelijke duisternis willen behouden. Vooral in natuurgebieden zoals 't Roegwold. Dit onderwerp komt ook terug in de Visie Vrijetijdseconomie Midden-Groningen 2030. Hierin wordt duisternis als kans gezien voor de regio.