Laatste ontwikkelingen aardbevingen

Algemeen

Wat gebeurt er allemaal?

Versterking in Steendam en Tjuchem

5 april 2024 

Het is druk in Kaap Steendam, het nieuwe imposante en modernistische dorpshuis aan het Schildmeer. Een kleine 100 inwoners zijn samengekomen om met elkaar informatie te delen over de versterking en alles wat ermee samenhangt. En om door verschillende instanties bijgepraat te worden over de nieuwe ontwikkelingen rondom 'Nij Begun'. Dit is het pakket maatregelen vanuit het Rijk dat moet zorgen voor herstel, erkenning en perspectief voor de aardbevingsgedupeerden. 

Kaap Steendam, dorpshuis aan het Schildmeer

Nationaal Coördinator Groningen, Instituut Mijnbouwschade Groningen, Dorp in eigen hand en gemeente Midden-Groningen verzorgen de presentaties. Dorpswethouder Markus Ploeger is als toehoorder aanwezig in de zaal.

Derwin Schorren leidt de avond. Als voormalig vice-voorzitter van de Groninger Bodem Beweging, heeft hij een grote betrokkenheid met het dossier. Hij houdt strak de spreektijd van alle partijen in de gaten. Als hij op de afgesproken begintijd aftrapt, moeten er nog van achteruit de zaal stoelen bijgeplaatst worden om iedereen een zitplekje te kunnen geven. 

Stichting Dorp in Eigen Hand

Mariska Goeree krijgt als 1e spreker de microfoon. Mariska is penningmeester bij Dorp in Eigen Hand. Inwoners zetten deze stichting op om zelf meer grip te krijgen op het versterkingsproces. Het initiatief is ontstaan vanuit de negatieve ervaringen in omliggende dorpen. Zoals bijvoorbeeld het naburig gelegen dorp Overschild.  Het dorp dat letterlijk verdeeld raakte door verschillende regelingen en batches. ‘Wij dachten, dat moeten we hier zien te vermijden’. 

Mariska is inwoner van Tjuchem. Zij en Christiaan Wiepkema uit Steendam, zijn de drijvende krachten achter de stichting. 

Het startpunt van het project

Mariska begint met een terugblik: ‘We begonnen in 2019. Toen ontvingen we een brief over de HRA-assessment en dat werd het startpunt van ons project.’ 

Mariska Goeree spreekt tijdens bijeenkomst Steendam Tjuchem

De HRA (hazard en risk assessment) is een voorlopige beoordeling op basis van een computermodel met als uitkomst een inschatting waar de panden met een verhoogd risicoprofiel zich bevinden. Deze adressen zouden dan als 1e worden opgenomen door NCG. ‘Nou’, vervolgt Mariska ‘hier zijn we toen zo boos over geworden! Wij wilden juist gelijke uitgangspunten voor iedereen!’ 

Ze legt uit dat ze gelukkig vanuit de gemeente en NCG volledige medewerking ontving om het project daadwerkelijk vorm te geven. Ze geeft aan dat de ervaringen tot nu toe weliswaar positief zijn, maar dat het traject toch ook vaak pittiger blijkt dan vooraf wordt gedacht. Zo is de samenwerking met de aannemers goed, maar duurt het wachten vaak erg lang. 

Kans om te verduurzamen 

Een andere doelstelling van het project is om deze bijzondere situatie aan te grijpen om koppelkansen te realiseren waar die zich voordoen. De inwoners beseften dat deze ingrijpende bouwopgave ook een kans was voor het dorp om te verduurzamen. De stichting is vervolgens gaan pionieren in de ‘proeftuin aardgasvrije wijken’. Dit is een kennis- en leerprogramma. Hierin werken verschillende overheden samen om partijen zo goed mogelijk te ondersteunen in de aardgasvrije opgave. Dit heeft goed uitgepakt in Steendam en Tjuchem. Er zijn namelijk al 156 subsidies aangevraagd. 

Deze overheden werken samen in de ‘proeftuin aardgasvrije wijken’:  

  • Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. 
  • Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.
  • Het Interprovinciaal Overleg. 
  • De Unie van Waterschappen.  
  • En de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. 

Kritisch op Nij Begun 

Mariska is nog wel kritisch op 'Nij Begun'. ‘Helaas zorgt dit wel weer voor nieuwe verschillen. Dat vinden we jammer. Maar we blijven samen werken en samen leren!’ Haar woorden kunnen rekenen op een warm applaus vanuit de zaal.

Maatregel 28: Isolatieaanpak voor woningen met (middel)zware versterking

Dan is het de beurt aan Willemijn van Donselaar en Tijmen van Steenis van Nationaal Coördinator Groningen. Zij lichten een van die nieuwe maatregelen toe. Namelijk, het isolatiepakket dat woningen aardgasvrij-gereed moet maken. En dan specifiek maatregel 28, want deze wordt uitgevoerd door NCG. De maatregel is bedoeld voor ingrijpende trajecten waar de bouwtijd 4 maanden of langer is. De maatregel beoogt de panden te laten voldoen aan de standaard woningisolatie. Want dan kan je volstaan met verwarming door lage warmtebronnen en daarmee is je woning dus aardgasvrij-gereed. Willemijn benadrukt dat het hierbij gaat om wat ze de ‘schil’ van de woning noemt. Installaties, met uitzondering van ventilatie, horen daar dus niet bij.

Willemijn legt uit dat elk adres maatwerk is. Projectorganisatie VIIA, een samenwerkingsverband tussen Royal HaskoningDHV en VolkerWessels-onderneming Visser & Smit Bouw, integreert het verduurzamingsadvies in het versterkingsplan. Tijdens de uitvoering al VIIA erop toezien dat de werkzaamheden volgens afspraak verlopen. Na afronding van de versterkingswerkzaamheden krijgt de eigenaar een certificaat dat aantoont dat de woning volgens alle geldende normen is versterkt en dus veilig is. 

Maatregel 28 is op 25 mei 2023 versneld ingegaan. Maar NCG komt nog steeds praktijksituaties tegen die niet passen op de grote lijnen. Daarom werkt NCG al doende het beleid voor deze maatregel nog verder uit. 

Willemijn van Donselaar spreekt tijdens bijeenkomst Steendam Tjuchem

Maatregel 29 

Voor de bewoners die niet in de versterking zitten is er maatregel 29. Dat is vergelijkbaar met maatregel 28, een subsidiepakket voor het isoleren van woningen die nog niet aan de norm van standaard woningisolatie voldoen. Maar deze maatregel is voor andere doelgroepen en de hoogte van de subsidie kan variëren. Deze maatregel wordt de komende tijd door gemeenten en het Rijk nog verder uitgewerkt. De subsidie voor maatregel 29 kan overigens pas vanaf 2025 aangevraagd worden. Maar deze gaat dan wel met terugwerkende kracht in. 

Nij Begun

Yasmin Niamut is programmamanager binnen de Gemeente Midden-Groningen. Zij is verantwoordelijk voor de beleidskaders. Zij vertelt vandaag meer over 'Nij Begun' en verklaart dat ze daarmee een eerder gedane belofte inlost.

Yasmin Niamut spreekt tijdens bijeenkomst Steendam Tjuchem

Yasmin neemt de zaal nog even mee terug naar de parlementaire enquête in 2023. In aanloop naar de presentatie van de uitkomsten hiervan heeft de regio een claim bij het Rijk neergelegd. Deze claim is onderbouwd in het zogenaamde ‘Groene Boekje: ereschuld en perspectief voor Groningen’. De 50 maatregelen van het kabinet zijn daar een reactie op. Het pakket omvat 4 doelen en 50 maatregelen, waarvan er 27 betrekking hebben op schade en versterking. 

Yasmin nuanceert de titel van het pakket. ‘Het rijk spreekt van een Nij Begun’ zegt ze, ‘maar in werkelijkheid is het gewoon een rijdende trein’. En ze verzorgt nog een spoedcursus ‘geschiedenis van het aardbevingsdossier’: we hebben in 2020 de bestuurlijke afspraken gehad, daarna is de typologieaanpak geïntroduceerd om te kijken of we het processen kunnen versnellen. Daarna kwamen de gebiedsgerichte aanpak, ruimtelijke kwaliteit en verduurzaming. Maar in Steendam en Tjuchem vindt de gebiedsgerichte aanpak al langer plaats. Het is dus niet nieuw, maar wel vernieuwd. Want dankzij maatregel 10 hebben we nu meer mogelijkheden. 

De slide met de 3 grote transities van de economische agenda moeten nog even wachten. Er komt een seintje van de gespreksleider dat de tijd om is. 

Jaar van ombouw bij IMG

Dan is het de beurt aan Siebe Keulen, directeur bij Instituut Mijnbouwschade Groningen. Hij geeft een update over de ontwikkelingen in zijn organisatie. Hij wijst de toehoorders op een pamflet op de website van IMG. Een pamflet waarin de organisatie haar visie schetst over hoe je de problemen aan zou moeten pakken. ‘Voor de liefhebbers hoor!’ 

Siebe Keulen spreekt tijdens bijeenkomst Steendam Tjuchem

Hij zegt blij te zijn dat veel van hun suggesties terug te zien zijn in de maatregelen van het kabinet. ‘Vorig jaar’, zegt hij ‘was voor IMG het jaar van de ombouw’.

Zo is de regeling van de immateriële schade voor kinderen verruimd. IMG heeft door de Hanzehogeschool hier onderzoek naar laten doen. Dit onderzoek zal worden aangeboden aan Henk Nijboer, kwartiermaker voor de sociale agenda. ‘Want, het komt niet vanzelf goed met die kinderen’.

Veranderingen op het gebied van schademeldingen 

Ook op het gebied van de fysieke schademeldingen is veel veranderd. Om al die veranderingen uit te werken en te implementeren is vorig jaar eerst besloten tot een pauzeknop. Dit heeft vervolgens geleid tot een enorm stuwmeer aan openstaande aanvragen. Deze achterstand is inmiddels weggewerkt en is het nu weer mogelijk om gefaseerd nieuwe aanvragen in te dienen. Inwoners van Midden-Groningen kunnen ook hun schades weer melden. 

Nieuw is dat ze daar nu een aantal keuzes bij hebben. Namelijk:

  • Een (nu hogere) vaste vergoeding.
  • Of (zoals vroeger) een beoordeling van alle schades.
  • Of (en dat is nieuw) de keuze voor daadwerkelijk herstel. 

Deze laatste optie biedt de mogelijkheid om helemaal ontzorgd te worden. Bovendien hoeft IMG bij deze optie, tot een bedrag van € 60.000, niet voor elke schade aan te tonen of het nou door mijnbouw is veroorzaakt of niet. Zo willen ze het voor de mensen Makkelijker, Menselijker en Milder maken.

Combinatie schadebudget met versterkingsbudget NCG

Ook is er een andere aanpassing die voor minder rompslomp moet zorgen. Namelijk de mogelijkheid voor mensen die in de versterking zitten, om hun schadebudget te combineren met het versterkingsbudget van NCG.

Dan doen we alsof we één bedrijf zijn.

Siebe Keulen
Directeur bij Instituut Mijnbouwschade Groningen

En wordt het dan ook makkelijker om met uw medewerkers in contact te komen?

Inwoner uit de zaal

Ja. Ook daar zijn we bezig met een cultuuromslag. Waar we vroeger een brief zouden versturen, bellen we nu eerst de mensen op. We merken dat dat gewaardeerd wordt.

Siebe Keulen
Directeur bij Instituut Mijnbouwschade Groningen

Maar zo’n cultuuromslag kost wel tijd, geeft hij toe. 

Het moet Menselijker, Makkelijker en Milder

In de koffiepauze wordt er voor het podium een zitje ingericht. Op de stoelen nemen Abel Nieveen, Aries van der Helm, Bert van der Laan en Mette van Tholen plaats. Dit zijn kritische inwoners uit de dorpen die graag hun ervaringen delen om, om de woorden van Mariska nog maar een keer aan te halen: ‘samen met elkaar te werken en van elkaar te leren’. 
 

Abel Nieveen, Aries van der Helm, Bert van der Laan en Mette van Tholen bij bijeenkomst Steendam Tjuchem

Aries van der Helm

Aries heeft zijn versterkingsproces achter de rug. Nu kan hij tevreden terugkijken, maar halverwege het traject, bekent hij, zat hij vol met zorgen. Hij heeft een tip voor iedereen in de zaal: 

Als je bezig bent met je aannemer, zet dan zelf alles op papier. Leg alles vast zodat je niet halverwege discussies krijgt over wat er nou wel of niet is afgesproken.

Aries van der Helm

Abel Nieveen 

Abel is nog niet helemaal klaar met zijn traject. Hij vertelt dat hij voor vier maanden zijn huis uit moest, maar dat duurde uiteindelijk veel langer. ‘In de zomer was het nog leuk om in de wisselwoning aan het strand te zitten, maar toen het weer slecht werd was op een gegeven moment de lol er wel vanaf.’ Nu is zijn eigen woning inmiddels versterkt, maar binnen moet alles nog worden afgewerkt. Het ergste is gelukkig achter de rug. Hij hoopt dat hij in mei of juni weer op z’n veranda kan zitten. In het zonnetje met een kopje koffie en een krantje. 

Mette van Tholen 

Mette is wat minder positief. Haar proces ging goed van start, maar het valt toch tegen. Toen maatregel 28 in beeld kwam bood dat weliswaar kansen, maar doordat de regeling nog niet was uitgewerkt leidde het ook tot onduidelijkheid en vertraging. Daarbij valt het niet mee om lange tijd uit je eigen woning te moeten. Alles duurt langer en lang uit je woning moeten valt ook niet echt mee. 

Communicatie was voor haar een heikel punt. Ze zegt dat er, op zich hele kundige, mensen bij je komen, maar dat die mensen geen beslissingen mogen nemen. Dan moeten ze weer terug naar hun managers. ‘Ja’, verzucht ze ‘die praten dan weer óver je en niet mét je’.

Bert van der Laan

Bert tenslotte is positiever over zijn traject en ook over de samenwerking met het NCG. Hij geeft toe nooit last gehad te hebben gehad van een onveilig gevoel. Maar wel van de afhandeling: ‘ook al plan je alles nog zo goed, je hebt altijd te maken met onvoorziene gebeurtenissen.’ Abel valt hem bij en geeft aan dat hij in die gevallen soms hard heeft moeten knokken om verder te komen: ‘kan dat alsjeblieft niet sneller en makkelijker?’ Bert was verder erg te spreken over de inzet van zijn bewonersbegeleider, bijvoorbeeld rondom de verhuizing.

Vragen uit de zaal

Dan is het tijd voor vragen uit de zaal: ‘Ik zie dat jullie toch min of meer je eigen proces hebt kunnen regelen met je aannemer. Maar ik zie ook dat jullie ook allemaal slimme en communicatief vaardige mensen zijn. Mensen die niet zo communicatief zijn, zitten in een hele andere situatie’. 

Een spontaan applaus stijgt op. Ook vanuit het panel komt bijval. Het is duidelijk dat het versterkingstraject hen allemaal meer energie heeft gekost dan ze vooraf hadden verwacht.

Aries voegt er nog als tip aan toe dat je je niet moet laten opjagen: ‘Neem je tijd, je hoeft niet gelijk te beslissen. Veel keuzes zijn voor een leek gewoon heel moeilijk’. En dan hebben we het eigenlijk niet eens meer over leken, stelt de gespreksleider vast, want inmiddels lopen er in Groningen de meeste amateur bouwkundigen rond.

De avond is afgelopen, maar Abel richt nog het woord tot de instanties in de zaal: 

Ja, ik vind het allemaal indrukwekkend hoor - 900 medewerkers alleen al bij het IMG - maar ik wil dat jullie onze boodschap meenemen! Ik ben zelf nu dan wel bijna klaar, maar voor de andere mensen moet het echt Makkelijker, Menselijker en Milder.

Abel Nieveen

Nawoord projectteam

Nawoord vanuit het projectteam, met daarin direct betrokkenen vanuit NCG, VIIA, gemeente en inwoners:

We kijken terug op een zeer nuttige en prettig verlopen bijeenkomst met een hoge opkomst en met grote betrokkenheid bij alle aanwezigen. We waarderen het dat mensen bereid waren om iets over hun eigen versterkingstraject te vertellen en hopen dat dit anderen helpt. Natuurlijk zien wij ook dat de versterkingstrajecten vaak als pittig worden ervaren. Het gaat dan ook om je huis en je thuis, dat is niet zomaar iets! We zijn blij om te zien dat mensen uiteindelijk trots zijn op het resultaat en daar gaan we samen voor. Wij zijn ook trots om aan dit project te werken en juist daarom blij met de eerlijke feedback die we hebben ontvangen. 

Bij de evaluatie van de bijeenkomst hebben we 3 aandachtspunten geformuleerd, namelijk: 

  1. De mogelijkheden voor onafhankelijke extra ondersteuning. 
  2. (tussentijdse) communicatie in de ontwerp- en uitvoeringsfase om eigenaren goed te informeren en toelichting te geven over de voortgang, de gemaakte afspraken, de te bespreken onderwerpen en vooruit te kijken in de komende werkzaamheden. 
  3. Zorgvuldige verslaglegging van de besproken onderwerpen en gemaakte afspraken. Hiermee gaan we aan de slag en we komen daar graag op terug.

Rijk en regio presenteren plan voor isolatie woningen Groningen en Noord-Drenthe - Op weg naar aardgasvrij

6 maart 2024

Gemeenten uit Groningen en Noord-Drenthe, de provincie Groningen en de Rijksoverheid komen samen met een isolatieaanpak voor woningeigenaren. Zo kunnen woningeigenaren in Groningen en Noord-Drenthe profiteren van een lagere energierekening en gaan we energiearmoede verder tegen. Deze aanpak komt voort uit de wens van de regio om aardgasvrij te worden en uit de kabinetsreactie Nij Begun. De isolatieaanpak is hierin een grote en belangrijke eerste stap. Voor de isolatieaanpak is 1,65 miljard euro beschikbaar. De maatregel geldt met terugwerkende kracht vanaf 25 april 2023.

Isolatieaanpak

Woningeigenaren in Groningen en Noord-Drenthe (gemeenten Aa en Hunze, Noordenveld en Tynaarlo) die na 25 april 2023 een investering hebben gedaan of nog gaan doen in isolatiemaatregelen, ontvangen hiervoor extra subsidie. Onder de isolatieaanpak vallen alle nodige maatregelen tot de standaard voor woningisolatie. 

Voor de isolatie van huurwoningen krijgen woningcorporaties in Groningen en Noord-Drenthe 200 miljoen euro voor isolatiemaatregelen aan huurwoningen. Met de woningcorporaties is afgesproken dat de isolatiemaatregelen niet leiden tot hogere huren. Huurders hebben hier dus voordeel van door lagere energiekosten.

Doelgroepen

Bij het uitwerken van de isolatieaanpak geven Rijk en regio voorrang aan de meest kwetsbare huishoudens en aan degenen die het hardst zijn geraakt door de gevolgen van de aardbevingen en versterkingsoperatie. Daarnaast was de inzet, volgens de adviezen van de Commissie Van Geel, om de verschillen in het versterkingsgebied tussen buren in dezelfde straat of wijk zoveel mogelijk te beperken en dempen. Deze aanpak is hierin een belangrijke eerste stap.

De volgende groepen zijn te onderscheiden:

  • Bewoners met een (middel)zware versterking, waarbij ook sprake is van minimaal vier maanden bouwtijd en waarbij de bewoners niet thuis kunnen wonen, komen in aanmerking voor 100% subsidie voor isolatiemaatregelen (maatregel 28). Dit betekent dat de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) de isolatiemaatregelen koppelt aan de ingrijpende versterking van de woning. De NCG neemt als de woningeigenaar dat wil de isolatie, inclusief de afwerking, zonder extra kosten volledig mee in de versterking. Deze manier van werken wordt al toegepast.

 

  • Bewoners binnen het versterkingsgebied. Dit gaat zowel om de woningen die al op norm of versterkt zijn, als de woningen die nog voor een lichte versterking in aanmerking komen en de wijken en buurten daaromheen waar meer dan 30% van de woningen binnen de versterkingsoperatie vallen. Woningeigenaren krijgen voor de noodzakelijke maatregelen – tot de standaard voor woningisolatie – 100% subsidie, tot een maximum van €40.000. Dit is inclusief de al bestaande landelijke ISDE-subsidie, De hoogte van het bedrag per woning hangt af van de kenmerken van de woning en de mate waarin deze al geïsoleerd is.

     

  • Bewoners in de provincie Groningen en Noord-Drenthe met een inkomen tot 140% van het wettelijk minimumloon krijgen voor de noodzakelijke maatregelen – tot de standaard voor woningisolatie – 100% vergoed tot een maximum van €40.000  - om juist bij deze groep achterstanden in verduurzaming in te lopen en zo energiearmoede tegen te gaan. Ook hier geldt dat de hoogte van het bedrag per woning afhangt van de kenmerken van de woning en de mate waarin deze al geïsoleerd is.

     

  • Bewoners in de rest van de provincie Groningen en Noord-Drenthe krijgen voor de noodzakelijke maatregelen – tot de standaard voor woningisolatie – 50% subsidie, tot een maximum van €20.000. Dit is inclusief de al bestaande landelijke ISDE-subsidie. Dit is ongeveer het dubbele van de vergoeding die inwoners in de rest van Nederland kunnen ontvangen. Ook hier geldt dat de hoogte van het bedrag per woning afhankelijk is van de kenmerken van de woning en de mate waarin deze al geïsoleerd is. Voor woningeigenaren die de resterende 50% niet zelf kunnen betalen, is er de mogelijkheid tot voorfinanciering bij het Nationaal Warmtefonds. Hierbij kan de eigen bijdrage van 50% betaald worden uit de maandelijkse besparing op de energierekening.

Energiezuinig wonen

Een goed geïsoleerde woning zorgt ervoor dat iedereen prettig en energiezuinig kan wonen. Dit helpt om hoge energierekeningen en energiearmoede te verminderen. Dit is vooral belangrijk voor huishoudens met weinig geld die moeite hebben met het betalen van hun energierekening.

Vanaf 25 april 2023

Vanaf het eerste kwartaal van 2025 kunnen woningeigenaren de subsidiebijdrage aanvragen. Dit kunnen zij doen voor investeringen die zij hebben gedaan of gaan doen in isolatiemaatregelen. 

De komende maanden wordt de aanpak verder uitgewerkt. De maatregelen gaan met terugwerkende kracht in vanaf 25 april 2023. ​​​​​Hiervoor is gekozen omdat het kabinet op die dag de kabinetsreactie Nij Begun en het daarbij horende maatregelenpakket presenteerde. 
 

Woningeigenaren die naast de isolatieaanpak ook verdere maatregelen willen nemen richting een aardgasvrije woning, zoals de aankoop van een warmtepomp, kunnen hiervoor gebruik maken van de al bestaande landelijke subsidies.

Vervolg en meer informatie 

Alle informatie over de isolatie-aanpak staat op de websites hieronder. De komende maanden wordt de aanpak verder uitgewerkt door de overheid (rijk, provincie en gemeenten), samen met bewoners, bouwers, woningcorporaties en het Nationaal Warmtefonds. Voor meer informatie kunnen bewoners terecht op de websites van hun gemeente en de Rijksoverheid.

Een bredere kijk op versterking

13 februari 2024

Dinsdagavond 30 januari. De inwoners van ’t Veen in Siddeburen schuifelen binnen in het Multi Functioneel Centrum in Siddeburen. De sfeer is gemoedelijk. Op de tafels staan vaasjes met kleurige tulpen. De bezoekers staan gezellig met elkaar te kletsen. Ze komen voor een bewonersavond georganiseerd door gemeente Midden-Groningen, Nationaal Coördinator Groningen en Instituut Mijnbouwschade Groningen. 

In september was er ook al een bijeenkomst geweest voor het hele dorp om de mensen bij te praten over de stand van de versterking. Maar ook om iedereen de gelegenheid te geven om vragen te stellen. En die waren er. Met name de inwoners van het deel van Siddeburen dat ’t Veen wordt genoemd hadden vragen over hun versterkingstraject. “Voor ons een reden om eens wat breder naar de problematiek in het gebied te kijken”, stelt wethouder Markus Ploeger. 

Wat maakt nu dat dit deel van Siddeburen ‘anders’ is dan de kern van het dorp? Welnu, dat komt omdat de bewoners van ’t Veen, zoals de naam al suggereert, op veengrond wonen. En veengrond daalt. En hier zijn bewoners ongerust over: “straks heb ik dan wel een mooie aardbevingsbestendige woning maar verzakt het hele spul alsnog!” 

Om die reden is ook het waterschap deze avond uitgenodigd. Medewerkers van Hunze en Aa’s zijn gekomen om een goed beeld van de situatie te geven en meer te vertellen over de bodemgesteldheid en de waterhuishouding in ‘t Veen. 

Gebiedsgericht aanpak

Wethouder Markus Ploeger neemt de microfoon. Hij legt uit dat de organisaties die te maken hebben met het herstel van de schade als gevolg van de gaswinning (IMG) en het aardbevingsbestendig maken van woningen (NCG) veel intensiever met elkaar willen gaan samenwerken. Het kabinet spreekt in één van de maatregelen uit ‘Nij Begun’ over een gebiedsgerichte aanpak. 

Foto wethouder Markus Ploeger

‘Nij Begun’ is de kabinetsreactie op de parlementaire enquête naar de gevolgen van de gaswinning. Dit houdt in dat er voor een gebied één plan komt voor de veiligheid, versterking en leefbaarheid. En dit vereist een hele nauwe samenwerking tussen bewoners, gemeente, IMG, NCG en andere betrokken partijen. 

De achterliggende gedachte is dat door betere afstemming van werkzaamheden inwoners minder overlast ervaren. Bijvoorbeeld door versterking en schadeafhandeling gezamenlijk op te pakken waar dat kan. Een ander doel van deze aanpak is om het gebied na de gaswinning beter achter te laten.                                                         

Het klinkt mooi, maar de zaal reageert terughoudend: “Eerst zien, dan geloven!”

Het is duidelijk dat meer dan tien jaar gaswinningsellende niet in de koude kleren zijn gaan zitten.                                                                                                                 

Wordt fundering nu wel of niet meegenomen in de versterking?

Meer dan 80% van de woningen in ’t Veen is onderdeel van de versterkingsopgave. Waarschijnlijk zal een gedeelte daarvan daadwerkelijk versterkt moeten worden. Maar los van de versterking speelt bodemdaling een rol in dit gebied. 

Veel bewoners, ook bewoners van wie de huizen geen aanvullende versterkingsmaatregelen nodig hebben, maken zich zorgen om met name hun fundering. “En dat is nu precies waarom we hier staan” legt Mark Bokhove, gebiedsmanager bij NCG uit “ook zonder aardbevingen zouden er problemen zijn in dit gebied. We kunnen voor nu de woningen aardbevingsbestendig maken, maar door diezelfde aardbevingen hebben we ook de kans gekregen om met elkaar te kijken hoe we dit gebied ook voor de langere termijn kunnen verbeteren’.

Mark Bokhove, gebiedsmanager Nationaal Coördinator Groningen

Waardering voor de buurt en de buren

In de afgelopen maanden zijn medewerkers van NCG en de gemeente persoonlijk bij alle inwoners van de buurtschap langsgegaan. Dit deden zij om meer te weten te komen over wensen die er leven en ervaringen die bewoners hebben op verschillende thema’s. Zoals: veiligheid, versterking en leefbaarheid. 

De gesprekken met inwoners leverden een hoop informatie op. Zo bleek onder andere dat men zich over het algemeen veilig voelde. Wel waren er nog verschillende ideeën over verkeersdruk, fietspaden en straatverlichting. Ook was men positief over de sociale cohesie in het gebied. De bewoners spraken waardering uit voor de buurt en hun buren. Minpuntjes waren er ook: zo werd de wachttijd voor de versterking en de communicatie met de verschillende instanties als negatief beoordeeld. En ook het internet vond men voor verbetering vatbaar. Het belangrijkste en breedst gedeelde thema was toch de verzakking van de bodem. 

Veenoxidatie

Harriët Bosman van het Waterschap Hunze en Aa’s legt uit dat veenoxidatie het proces is waarbij veen blootgesteld wordt aan zuurstof en als gevolg daarvan verdampt. Dit zorgt ervoor dat het maaiveld gemiddeld één à twee centimeter per jaar zakt. Dit kan over 50 jaar oplopen tot een daling van maximaal 60 centimeter. De bodem zakt niet egaal. Op sommige plekken wat meer dan op andere plekken. Dit zie je bijvoorbeeld terug in een golvende weg. Harriët laat op een kaartje zien dat de bodemdaling met name optreedt aan de oostzijde van ’t Veen.

Het waterschap is de instantie die het waterpeil (het niveau van het water in de sloten) beheert. Vroeger hield het waterschap zich voornamelijk bezig met het afvoeren van overtollig water, maar door de klimaatverandering en de bijbehorende droge zomers, wordt het vasthouden van water steeds belangrijker. Het waterschap is daarom gestopt met het verlagen van het waterpeil, toch zal de veenoxidatie nog steeds door blijven gaan. Het enige middel om veenoxidatie te stoppen, is om het gebied onder water te zetten. Maar dan kan er niemand meer wonen of boeren. Dat is het dilemma. 

De situatie in ’t Veen is overigens niet uniek voor Nederland. Deze problematiek staat los van de gaswinning en komt op meerdere plekken in ons land voor. 

Verwachte bodemdaling  ’t Veen in 2068

Vervolg

Een kant en klare oplossing is er niet. Maar er ligt wel een kans. Want het kabinet biedt met Nij Begun nu ruimte om het gebied in samenspraak met de bewoners beter achter te laten. Waar die ruimte precies uit bestaat is nu nog onduidelijk. Bewoners, gemeente, provincie, waterschap, NCG, IMG zullen samen de handen ineen moeten slaan om tot werkbare oplossingen te komen voor het gebied. Voor nu is de gemeente eerst aan zet om een volgende stap in het proces voor te bereiden.

Bewonersavond in het Multifunctioneel Centrum Siddeburen

De presentaties zijn klaar. De avond is een beetje uitgelopen. In de zaal voel je een bepaalde energie. Maar ook de reserves en de vermoeidheid van het jaren overgeleverd zijn aan instanties zijn duidelijk aanwezig. Het is er allemaal. Toch lijkt positivisme de boventoon te voeren. Het is voor alle partijen nieuw en onwennig, maar het samen zoeken naar kansen voor dit prachtige gebied stemt optimistisch. ”Ik ben tevreden” roept er iemand luidkeels van achteruit de zaal terwijl het zoemen van de beamer stopt en er hapjes en drankjes naar binnen worden gebracht. 

Vanwege extreme kou gaan 2 productielocaties van het Groningenveld op waakvlam

8 januari 2024

De NAM heeft vanmorgen op verzoek van het ministerie van EZK twee productielocaties op de waakvlam gezet, omdat er op dinsdag 9 januari extreem koud weer is voorspeld. Eén van deze locaties ligt in Midden-Groningen. Het gaat om de NAM locatie Spitsbergen bij Zuidbroek. De andere locatie is Scheemderzwaag in de gemeente Oldambt.

Het waakvlamniveau houdt in dat er een kleine hoeveelheid gas wordt geproduceerd. De productielocaties zijn dan gebruiksklaar voor het geval het nodig is om snel meer gas te kunnen winnen.

Meer gas winnen gebeurt alleen in een noodsituatie, bijvoorbeeld als morgen de gasopslag in Norg uitvalt. Daardoor kan er een tekort aan gas ontstaan waardoor niet alle huishoudens meer kunnen koken, en ziekenhuizen niet meer verwarmd kunnen worden.

NAM zal de productielocaties weer sluiten, als blijkt dat binnen een tijdshorizon van 14 dagen geen gemiddelde effectieve etmaaltemperatuur van -6,5 graden Celsius meer wordt verwacht. Zoals het er nu naar uitziet is dit het geval op woensdag 10 januari. De winning is dus minimaal, namelijk alleen de winning op de waakvlam op twee locaties voor ongeveer twee dagen. 

De regio is in beroep gegaan tegen het gasbesluit omdat ze het besluit onduidelijk en op sommige punten zelfs tegenstrijdig vindt. Naar verwachting behandelt de Raad van State het beroep in het eerste kwartaal van 2024.

Raad van State schorst gasbesluit niet

22 december 2023

De voorzieningenrechter van de Raad van State heeft vandaag besloten het vaststellingsbesluit 2023/2024 niet te schorsen. De voorzieningenrechter ziet geen reden om in het besluit van de staatssecretaris in te grijpen. De regio respecteert de uitspraak, maar vindt het wel jammer.

Het gasbesluit maakt het mogelijk om in een koude winter als noodscenario gas te winnen uit het Groningenveld. De regio vindt het besluit onduidelijk en tegenstrijdig. Daarom had de regio een voorlopige voorziening gevraagd zodat het gasbesluit in de winter niet gebruikt kan worden. De voorzieningenrechter laat het besluit toch in stand.

Wat betekent dit nu?

De voorzieningenrechter heeft vooruitlopend op de uitspraak in de beroepsprocedure nu geoordeeld dat er geen aanleiding is om op dit moment het besluit van de staatssecretaris te schorsen. Naar verwachting behandelt de Raad van State het beroep in het eerste kwartaal van 2024. De regio krijgt dan een definitief oordeel van de rechter over de onduidelijkheden en inconsistenties van het besluit. 

Beoordeling gasbesluit 

De Groningse overheden beoordelen elk jaar het vaststellingsbesluit van de staatssecretaris voor het volgend gasjaar. De beroepsprocedure wordt gevoerd door de provincie Groningen, de gemeenten Midden-Groningen, Het Hogeland, Eemsdelta, Groningen, Oldambt, Westerkwartier, Veendam, Pekela en Westerwolde, Veiligheidsregio Groningen en de waterschappen Noorderzijlvest en Hunze en Aa’s.

Gasbesluit moet duidelijker: regio vraagt rechter om oordeel

7 december 2023

Vandaag buigt een voorzieningenrechter in Den Haag zich over het vaststellingsbesluit 2023/2024. Dit is op verzoek van de regionale overheden.

Dit vindt de regio van het gasbesluit 

De regio vindt dat het gasbesluit onduidelijk en op sommige punten zelfs tegenstrijdig is. De regio maakte medio oktober bekend in beroep te gaan tegen het besluit en ook een voorlopige voorziening te vragen.

Inzet regio: besluit duidelijker maken 

Het gasbesluit is een belangrijk besluit waarbij rechten van inwoners zijn betrokken. Gaswinning uit het Groningenveld veroorzaakt namelijk schade, onveiligheid en ontwrichting. Daarom moet het besluit duidelijk en consistent zijn. Met consistent bedoelen we dat in dezelfde situaties, gelijke keuzes gemaakt moeten worden. 

De regio mist echter duidelijkheid en consistentie in het gasbesluit. De regio wees de staatssecretaris daar al op bij het ontwerpbesluit. De staatssecretaris heeft niets met de opmerkingen van de regio gedaan.

Lees meer op de provincie Groningen

NAM gaat deze zomer testen bij productielocatie in Siddeburen

24 juli 2023

De staatssecretaris stuurde 14 juli jl. een brief naar de Kamer waar hij de NAM opdracht geeft om op één locatie een test te doen. Doel daarvan is te kijken of het mogelijk is om weer gas te winnen op een locatie die al uitstaat. De testlocatie wordt vanuit de nulstand opgestart tot het waakvlamniveau. Zodra een stabiel waakvlamniveau is bereikt, stopt de winning en wordt de testlocatie weer op de nulstand gezet. 

De test zal plaatsvinden bij het cluster Oudeweg in Siddeburen. Omwonenden krijgen van de NAM een brief met meer informatie.

Lees de kamerbrief 

Groningen doet beroep op Tweede Kamer: u bent aan zet!

6 juni 2023

Volksvertegenwoordigers en bestuurders uit de hele provincie Groningen roepen de leden van de Tweede Kamer op om stelling te nemen in het debat over de parlementaire enquête aardgaswinning van dinsdag 6 en woensdag 7 juni. "U bent aan zet, schrijven zij in een petitie. In een paginagrote advertentie in de landelijke en een regionaal dagblad vertellen Groningers welke gevolgen de gaswinning voor hen heeft. Lees het hele bericht met petitie en bekijk de advertentie.

Volg het debat live, kijk terug en lees meer

  • Volg het plenaire debat op dinsdag 6 juni vanaf 17.00 uur via de livestream op www.tweedekamer.nl of de app Debat Direct. Het debat wordt op woensdag 7 juni vanaf 11.00 uur voortgezet.
  • Bekijk ook de bijbehorende stukken.
  • Kijk de eerste dag en tweede dag van het debat met de enquêtecommissie terug via Debat Gemist. Lees het debat in het kort (12 april en 13 april).
  • Lees hier de schriftelijke vragen van de commissie voor Economische Zaken en Klimaat (EZK) over het rapport en de beantwoording van de enquêtecommissie. 

Wil je graag samen met anderen kijken en erover doorpraten?

Dan kunt u woensdag terecht in de Raadzaal in het Huis van Cultuur en Bestuur in Hoogezand.

Subsidie Waardevermeerdering verlengd

25 mei 2023

Staatssecretaris Hans Vijlbrief van Mijnbouw heeft laten weten de huidige subsidie Waardevermeerdering te verlengen tot 9 oktober 2023. Dat maakte hij op dinsdagmiddag 11 april bekend in een brief aan de Tweede Kamer.

Volgens Vijlbrief hangt de toekomst van de Waardevermeerderingsregeling samen met de kabinetsreactie op het rapport van de Parlementaire Enquêtecommissie Aardgaswinning Groningen die op dit moment wordt voorbereid. 
“Omdat de maatregelen die daarin worden uitgewerkt in samenhang moeten worden bezien met de regeling, is het niet wenselijk om de huidige Waardevermeerderingsregeling per 1 juni te wijzigen”, aldus de staatssecretaris.

Wil je een aanvraag voor de subsidie Waardevermeerdering doen? Of ben je op zoek naar een antwoord op veel gestelde vragen?
Ga dan naar: www.snn.nl/wvm.

Regio: Kabinetsreactie schiet tekort

26 april 2023

'Het Rijk zet stappen in de goede richting. En het komt met miljarden over de brug. Maar bestuurders van Groningse overheden betwijfelen of dit pakket toereikend is om de problemen met schadeherstel en versterking werkelijk op te lossen. Het is zeker onvoldoende om de ‘ereschuld’ recht te zetten die in decennia van gaswinning is ontstaan.

Vanmiddag presenteerden de Minister-president Rutte en Staatssecretaris Vijlbrief 50 maatregelen naar aanleiding van het enquêterapport 'Groningers boven gas'. ‘De doelen zijn goed’, aldus Groninger bestuurders, ‘maar de maatregelen en de middelen zijn te mager’.

Het is de vraag of je met deze maatregelen een cultuuromslag teweeg brengt …

Voorop staat dit: de ellende rond schadeherstel en versterking voor de inwoners van Groningen moet zo snel mogelijk worden opgelost. Geld hoort geen rol te spelen. Gemeenten, waterschappen en de provincie waarderen de inzet van de staatssecretaris die met veel Groningers in gesprek is gegaan. De voorstellen gaan zeker in de goede richting.

Maar volgens commissaris van de Koning René Paas, namens de Groninger bestuurders, is het de vraag of de woorden en de maatregelen voldoende zijn om mensen te bevrijden uit gekmakende bureaucratie. Om niet langer aansprakelijkheid en causaliteit centraal te laten staan, maar mensen werkelijk te helpen. ‘Wij willen een cultuuromslag, waarin niet het geld bepalend is, waarin een eind komt aan juristerij en onbegrijpelijke verschillen tussen mensen in hetzelfde dorp. Dat moet koste wat kost en zo lang als nodig is, zoals de parlementaire enquêtecommissie bepleit’, aldus Paas.

… maar bovendien moet er iets worden rechtgezet …

Volgens de regionale bestuurders is er iets recht te zetten. De parlementaire enquêtecommissie gebruikt niet voor niets het woord ‘ereschuld’ aan onze regio. Want ook als je schadeherstel en versterking beter organiseert, dan nog is het verdriet. De belangen van de getroffen Groningers telden niet mee bij de winning van aardgas en evenmin bij de verdeling van de aardgasbaten, zo stelde de parlementaire enquêtecommissie vast. Dat moet alsnog anders.

… en daarvoor zijn de maatregelen en de middelen te mager.

Dit is de kans om recht te doen aan de belangen van de inwoners van onze regio. Om een ereschuld in te lossen. De regio heeft daarvoor voorstellen gedaan. Het kabinet heeft de doelstellingen daarvan overgenomen in zijn reactie. De gemeenten, waterschappen en de provincie herkennen zich dus in de voorstellen om woningen energiezuinig te maken, kinderen betere kansen te geven en te investeren in de brede welvaart en de sociaaleconomische kracht van Groningen.

‘Het kabinet heeft dezelfde doelen als wij, maar denkt die te kunnen realiseren met een derde van het geld. Vooral op het gebied van de verduurzaming van huizen en de noodzakelijke infrastructuur overtuigt het antwoord van het kabinet ons niet’, aldus Paas. ‘We gunnen het kabinet dat het tenminste één groot maatschappelijk probleem werkelijk oplost. Dat gunnen we natuurlijk vooral onze inwoners. Maar de maatregelen en de middelen zijn daarvoor te mager.’

Dus is de Tweede Kamer nu aan zet

De regio roept de Tweede Kamer op om tijdens het debat over de kabinetsreactie in de benen te komen. 'Om recht te doen aan de uitkomsten van de enquête. Zodat inwoners van Groningen en Drenthe weer verder kunnen met hun leven en hun kinderen hier een toekomst hebben.'

Groningen presenteert miljardenpakket voor inlossen ereschuld gaswinning

31 maart 2023

Nederland heeft een ereschuld aan Groningen. Deze conclusie trekt de parlementaire enquêtecommissie naar de gaswinning in Groningen. De belangen van de inwoners van Groningen zijn jarenlang genegeerd. Daarna faalde het systeem om de gevolgen van de gaswinning en aardbevingen op te lossen. Met rampzalige gevolgen voor mensen, huizen, wijken, dorpen en de regio. Vandaag komt de regio met een reactie op de resultaten van de parlementaire enquête.

Herstel en perspectief voor Groningen

Met 'Ereschuld: herstel en perspectief voor Groningen' presenteert Groningen concrete voorstellen. Met dit pakket wil de regio in gesprek met het Rijk over het vervolg op het enquêterapport. 

Integraal pakket om de ereschuld in te lossen

Het pakket bestaat uit vier delen die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Als eerste schadeherstel en versterking: inwoners moeten - wat het ook kost - zonder aarzelen en juridische hindernissen worden geholpen. Het moet milder, makkelijker en menselijker. Niet de aansprakelijkheid van de NAM, maar een goed resultaat voor de inwoner moet voorop staan.

Daarnaast zijn er investeringen nodig in leefbaarheid. In mensen, huizen en gemeenschappen, in dorpen en wijken en in gezondheid, werk en kinderen. Zodat huidige en toekomstige generaties kunnen wonen, werken en gezond ouder worden in Groningen. Verder moet er gewerkt worden aan het aardgasvrij maken van Groningen in 2035. 

Tot slot wil de regio afspraken met het Rijk over een nieuw perspectief voor het gebied. Dan gaat het over duurzame energie, de toekomst van het landelijk gebied en het gezond en gelukkig ouder worden. Daar horen investeringen bij in innovatie, onderwijs en arbeidsmarkt en infrastructuur en bereikbaarheid.

Samen met Groningen

Het pakket is het resultaat van de gesprekken die de provincie, de waterschappen en de gemeenten afgelopen periode hebben gehouden met inwoners, maatschappelijke organisaties en andere partijen. De colleges van gemeenten en provincie en de Dagelijks Besturen van de waterschappen in Groningen stelden het pakket deze week vast.

De regio was al begonnen met het nadenken over een passende reactie op de problemen in Groningen voordat de parlementaire enquêtecommissie haar rapport 'Groningers Boven Gas' presenteerde.

Tegelijk is dit het vertrekpunt om, zoals aanbeveling 11 van de enquêtecommissie luidt, verder de dialoog met volksvertegenwoordigers en inwoners van Groningen aan te gaan. Dit gesprek gaat vanaf nu dan ook verder, samen met de Groningers voor de Groningers. Dit gesprek is structureel en langjarig.

Ereschuld: herstel en perspectief voor Groningen
Download het document via de website van de provincie Groningen.

Gezamenlijke reactie volksvertegenwoordigers en bestuurders op parlementaire enquête

10 maart 2023

De volksvertegenwoordigers en bestuurders van de Groninger gemeenten, de provincie en de waterschappen eisen dat politiek Den Haag de conclusies van parlementaire enquêtecommissie over de gaswinning overneemt. "Wij eisen dat de Groningers recht wordt gedaan."

Dit staat in de Verklaring die tijdens een gezamenlijke bijeenkomst op woensdagavond 8 maart in De Molenberg in Delfzijl is overhandigd aan Tweede Kamerleden die het woord voeren over de gaswinning.

Lees hier de volledige tekst van de verklaring:

Verklaring

Van de volksvertegenwoordigers en bestuurders van de Groninger gemeenten, de provincie en de waterschappen bijeen in Delfzijl op 8 maart 2023, in reactie op het rapport van de parlementaire enquêtecommissie "Groningers boven gas".

Wij voelen ons eindelijk gehoord en gezien door de conclusies van de parlementaire enquêtecommissie: “Groningers boven gas”. 

Wij eisen dat de Groningers recht wordt gedaan.

Wij roepen de Tweede Kamer op om deze conclusies over te nemen, en daarmee de lang geleden begonnen en jarenlang opgebouwde ontstane ereschuld aan alle Groningers en generaties die na ons komen te erkennen en in te lossen.

Wij verwachten dat het kabinet minimaal alle aanbevelingen onmiddellijk en volledig opvolgt en uiterlijk in september 2023 een plan van aanpak presenteert om de daad bij het woord te voegen. Koste wat het kost.

Daar hoort bij dat prioriteit wordt gegeven aan het direct opheffen van het leed en de frustraties van gedupeerden van de gaswinningsproblematiek.

  • stop het wantrouwen
  • stop de juridische en administratieve strijd tegen onze inwoners
  • bied snel duidelijkheid over de versterking
  • bied gelijkheid in de behandeling van onze inwoners
  • ontzorg gedupeerden financieel en mentaal

Om vervolgens de structurele achterstelling van ons gewest, de structurele ontkenning van de diepe sporen van de gaswinning in de Groningse samenleving en het Groninger landschap, om te zetten in een structurele decennialange investering van miljarden.

  • compenseer alle leed dat onze inwoners is aangedaan
  • investeer in onze gemeenschappen, wijken en dorpen
  • investeer voor generaties in veilig wonen en in brede welvaart
  • geef regie en vertrouwen aan onze inwoners
  • luister en werk samen met de inwoners van Groningen, ondernemers en maatschappelijke partijen, gemeenten en provincie.

De wanhoop, machteloosheid, de scheuren in ziel, huizen en monumenten, het wantrouwen, langslepende procedures, de angst en zorgen van kinderen; een ongekende tragedie nu vastgelegd, zwart op wit.

Volg vrijdag de presentatie parlementaire enquête gaswinning

23 februari

Op vrijdag 24 februari wordt het eindrapport van de parlementaire enquête gaswinning aangeboden aan de Tweede Kamer. De parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning Groningen heeft onderzoek gedaan naar de besluitvorming over de aardgaswinning, aardbevingen, schadeafhandeling en versterking in Groningen. De commissie trekt conclusies en doet aanbevelingen voor de toekomst.

Voor velen is dit een belangrijke en emotioneel beladen dag; de afsluiting van een uitgebreid onderzoek naar de waarheid over de gaswinning in Groningen.

Waar kun je de presentatie volgen?

De presentatie van het rapport is vrijdag vanaf 12.00 uur live te volgen via de livestream van de Tweede Kamer en de app Debat Direct. Daarna is er een persconferentie. 

ACVG: versterkingsprogramma is niet volledig. Regio wil inspectie van alle gebouwen.

Op 23 februari heeft het Advies College Veiligheid Groningen (ACVG) haar rapport "Veiligheid van gebouwen buiten de scope van de versterkingsoperatie" aan staatssecretaris Vijlbrief aangeboden. Het ACVG onderzocht de veiligheid van de gebouwen die niet zijn opgenomen in de versterkingsoperatie, de zogenaamde scope. De centrale vraag was of de gebouwen buiten de scope van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) veilig zijn. Uit het onderzoek blijkt dat er ook buiten de scope nog onveilige panden zijn. De aardbevingsgemeenten en de provincie willen dat deze panden opgespoord worden door alle gebouwen in het aardbevingsgebied te inspecteren. En dat de onveilige panden versterkt worden. Lees hier het hele bericht.

We slapen wel, maar rusten niet. We hopen wel, maar vertrouwen niet

.

Tekening kaart van Nederland zonder Groningen

Artikel het Financieel Dagblad

We slapen wel, maar rusten niet
We hopen wel, maar vertrouwen niet
Ik vraag je bij deze, met welk lef vraag je ons
Te bouwen aan een toekomst
Terwijl ons heden op instorten staat

Het zijn dichtregels uit 'De meeste stormen konden we wel een tijdje aan' van Myron Hamming, de stadsdichter van Groningen. Zestig jaar lang was de opbrengst van Gronings gas veel belangrijker dan het lot van de mensen die erboven woonden. Toen dat niet meer te ontkennen viel, bleek de overheid niet in staat om op een invoelende manier de fouten snel recht te zetten. Sterker nog, ze maakte de problemen eerder groter. Dit zal ongeveer de uitkomst zijn van de Parlementaire Enquête aardgaswinning Groningen, die 24 februari naar buiten komt. Dat moment is ook de laatste kans voor het Rijk om te helen wat gebroken is, om onrecht ongedaan te maken en de openstaande rekening te voldoen.

Dat begint met de erkenning dat de gevolgen van de gaswinning geen Gronings probleem zijn, maar een nationale kwestie. De welvaart van Nederland is op Gronings gas gebouwd. Van de € 428 mrd die de gaswinning opleverde, belandde minder dan 1% in Groningen. Dat maakt het nog wranger dat Groningen nu de meeste energiearmoede kent.

Het is slechts één symptoom van sluipende verwaarlozing waar we steeds mee worden geconfronteerd: weer een jaar vertraging van de versterking in Eemsdelta, weer uitstel van de stikstoffabriek en mogelijk nog een jaar langer het Groningenveld openhouden. In onze dorpen zijn de levensaders langzaam afgeknepen, toen de winkels en scholen, de huisartsen en agenten, de bussen en treinen verdwenen. De gezondheid van Groningers nam af en verslechterde door de stress van de aardbevingen. Groningse kinderen hebben veel minder mogelijkheden dan jongeren die ergens anders opgroeien.

We willen over onze toekomst praten, maar eerst moeten we de versterking tot een goed einde brengen. Groningers willen niets liever dan een veilig huis op de plek die hun lief is. Ze willen hun monumenten herstellen en hun landschap terug. Daarvoor moeten mensen nu opboksen tegen steeds weer nieuwe instanties, commissies en controleurs. Dit wantrouwen is duur: in 2021 ging van elke euro voor schadeherstel, 74 cent naar uitvoeringskosten. De schade van het verspeelde vertrouwen is niet in geld uit te drukken.

Verantwoording achteraf

Het is tijd om ruimhartig te vergoeden met verantwoording achteraf, de meest ingewikkelde gevallen eerst. Bevrijd mensen uit een bureaucratisch doolhof. Toon commitment zonder voorbehoud. Zorg dat de provincie en bevingsgemeenten kunnen doen wat nodig is. Dit zal de versterking sneller, goedkoper en rechtvaardiger maken.

Daarnaast moet het Rijk op korte termijn voelbare verandering realiseren. Compenseer de energiearmoede financieel tot alle woningen geïsoleerd en verduurzaamd zijn, knap buurten op, zorg dat jonge mensen weerbaarder worden op de arbeidsmarkt, help mensen om te bewegen en zorg voor goede zorg dichtbij.

Groningers willen ook nu bijdragen aan de welvaart van Nederland. We hebben dat altijd gedaan, of het nu ging om graan en aardappelen, om karton, of om turf en gas. Die welvaart kende steeds dezelfde fundamenten: revolutionaire technieken, nieuwe grondstoffen en een goede infrastructuur. Vertaald naar onze tijd betekent dat: investeer in Gronings onderwijs en wetenschap, in regionale campussen en zeehavens. Verbind Groningen met de rest van Nederland en Europa. Zorg dat wij onze dijken, waterlopen en bodem kunnen aanpassen aan klimaatverandering. Dan kunnen wij Groningers daar het verschil maken waar we van oudsher goed zijn: energie, landbouw en onderzoek naar gezond ouder worden. Daar hebben we in Groningen en in Nederland wat aan.

Dit vraagt om perspectief voor de lange termijn mét uitvoeringskracht, met mensen en geld en het structureel betrekken van Groningers bij deze keuzes. Net zoals de watersnoodramp leidde tot de Deltawerken, kan de gaswinningsramp in Groningen leiden tot een nieuw ijkpunt in de Nederlandse geschiedenis. Een nieuw modern wereldwonder, waardoor wat hierna in Groningen tot stand wordt gebracht, wereldwijd net zoveel bewondering zal oogsten als onze dijken, dammen en waterkeringen. Groningen wil en kan dat, Den Haag moet er nu voor kiezen.

Johan Remkes is voorzitter Nationaal Programma Groningen, René Paas is commissaris van de Koning Groningen, Koen Schuiling is burgemeester van Groningen, Henk Jan Bolding is burgemeester van Het Hogeland, Adriaan Hoogendoorn is burgemeester van Midden-Groningen, Jaap Kuin is burgemeester van Pekela, Berry Link is burgemeester van Veendam, Cora-Yfke Sikkema is burgemeester van Oldambt, Klaas Sloots is burgemeester van Stadskanaal, Ard van der Tuuk is burgemeester van Westerkwartier, Jaap Velema is burgemeester van Westerwolde, Ben Visser is burgemeester van Eemsdelta, Geert-Jan ten Brink is dijkgraaf Hunze en Aa’s en Roeland van der Schaaf is dijkgraaf Noorderzijlvest.

Leegstand Tijdelijke huisvesting

Tijdelijke woningen die leeg staan

Inwoners stellen ons vaak de vraag waarom veel tijdelijke woningen, die nodig zijn voor de versterkingsoperatie, nog leeg staan. Wij snappen dat dit vragen oproept. Want waarom zou je iets bouwen als je het toch niet gebruikt?  In dit artikel willen we uitleggen hoe dat komt.

Piekmoment planning

De NCG kijkt naar hun planning om te bepalen hoeveel wisselwoningen er in totaal nodig zijn. NCG verwacht dat er ongeveer vanaf eind 2023 en 2024 de meeste woningen onder handen zullen zijn. Dat zal dan het moment zijn waarop de meeste bewoners tijdelijk hun huis uit zullen moeten. De NCG doet er daarom alles aan om ervoor te zorgen dat er tegen die tijd genoeg woningen zijn voor iedereen.

Ontwikkelingstraject duurt lang

Bij het aanbieden van tijdelijke huisvesting komt heel wat kijken. De ontwikkeling van een park duurt minstens een jaar. Eerst moet een geschikte plek gevonden worden. Dan moeten vergunningen worden aangevraagd. Dat kan soms lang duren. In sommige gebieden, zoals bijvoorbeeld bij de plek in Slochteren, is extra archeologisch onderzoek nodig. Dat betekent dat de ontwikkeling langer duurt. In het kort, om er zeker van te zijn dat de woningen er zijn als je ze nodig hebt, is het belangrijk om heel vroeg te beginnen met de ontwikkeling ervan.

Inschatting en werkelijkheid zijn niet altijd hetzelfde

Dat het proces zo lang duurt maakt het zo moeilijk om precies te voorspellen hoeveel woningen er nodig zijn. Als het park na een jaar klaar is, kan de wereld er weer heel anders uitzien. Zo blijkt een hele grote groep van woningeigenaren die in de versterkingsopgave zitten nu te kiezen voor een herbeoordeling. Dit betekent dat het aantal te versterken woningen kleiner is dan werd gedacht bij het maken van de inschatting. Ook bleek dat veel meer mensen dan gedacht zelf ergens anders tijdelijk een andere woning hebben gevonden.  

Voor alle inwoners die het willen is een huis beschikbaar

Dat mensen last hebben van aardbevingsellende is al erg genoeg. Dat je gedwongen je huis uit moet is heel ingrijpend. We vinden dat voor iedereen die daar gebruik van wil maken een tijdelijke woning beschikbaar moet zijn. De beschikbaarheid van tijdelijke huisvesting mag geen knelpunt worden in de versterkingsopgave!

Groningen wil onafhankelijk onderzoek naar kwik in aardgas

23 februari

De staatssecretaris liet de Tweede Kamer begin januari weten dat Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) sinds juni 2022 hier onderzoek naar doet en dat SodM het RIVM de opdracht heeft gegeven onderzoek te doen naar mogelijke gezondheidsrisico’s. De Groningse gemeenten, provincie, veiligheidsregio en waterschappen zijn van mening dat de inwoners van Groningen recht hebben te weten hoe de besluitvorming in 2012-2014 is gegaan. Het onafhankelijk onderzoek kan naast het onderzoek van SodM en RIVM uitgevoerd worden.

Besluitvorming

Bij de regio ontstaat het beeld dat de betrokken partijen bij het gebruik van het Groningenveld niet open zijn geweest over hoe zij toen risico’s bekeken en de toezichthouders niet de kans boden een keuze te maken of onderzoek te doen. De Staat is mede-exploitant van het Groningenveld, maar ook verantwoordelijk voor normstelling en toezicht. De regio vindt het belangrijk dat deze dubbelrol onafhankelijk wordt onderzocht.

Wettelijke afspraak

De overheden doen ook een beroep op de staatssecretaris om ervoor te zorgen dat er een wettelijke afspraak komt over kwik in de samenstelling van gas. De uitstoot van kwik moeten voorkomen worden en als dat niet kan, dan moeten de uitstoten zoveel mogelijk teruggebracht worden. Dit is nu niet wettelijk afgesproken voor de gassamenstelling en de gasleidingen. Dat is volgens de regio niet genoeg.

Brief

De brief aan staatssecretaris Vijlbrief is ondertekend door provincie Groningen, gemeente Eemsdelta, gemeente Groningen, gemeente Het Hogeland, gemeente Midden-Groningen, gemeente Oldambt, gemeente Pekela, gemeente Stadskanaal, gemeente Veendam, gemeente Westerkwartier, gemeente Westerwolde, Veiligheidsregio Groningen, waterschap Hunze en Aa’s en waterschap Noorderzijlvest.

Tegemoetkoming oud-huiseigenaren na NAM-vergoeding waardedaling

28 november 2022

Heeft u tussen februari 2014 en juni 2020 uw huis in het aardbevingsgebied verkocht? Dan heeft u van de NAM mogelijk een lagere vergoeding voor waardedaling ontvangen dan u bij het IMG gekregen zouden hebben. Als de huiseigenaren gebruik hadden gemaakt van de huidige Waardedalingsregeling van het IMG, dan was de vergoeding in ongeveer 60 procent van de verkopen hoger geweest.
Volgens de gegevens van het IMG gaat het om ongeveer 9.750 gevallen. Zij kunnen een tegemoetkoming aanvragen voor het mogelijke verschil tussen de vergoeding van de NAM en de vergoeding voor waardedaling van het IMG.

Vergoeding

Het IMG berekent wat de vergoeding zou zijn geweest als de oud-eigenaar een aanvraag had gedaan bij het IMG. Is deze hoger dan wat de oud-eigenaar van de NAM heeft ontvangen? Dan keert IMG het verschil alsnog uit.
Om de aanvraag voor een tegemoetkoming makkelijker te maken heeft het IMG deze gegevens al vooraf ingevuld. Oud-eigenaren hoeven deze gegevens in de meeste gevallen alleen nog te controleren en op te sturen. Aanvragen kan vanaf 5 december.

Zie de website van IMG voor meer informatie.

Gemeenteraad van Midden-Groningen op bezoek in Slochteren 

November 2022

Op vrijdag 4 november kwam de gemeenteraad van Midden-Groningen naar Slochteren. De raadsleden willen graag ter plaatse horen en zien hoe het gaat met de versterking. Een deel van de woningen in het dorp valt in de versterkingsopgave. Van deze woningen moet worden onderzocht of ze veilig zijn voor de aardbevingen door de gaswinning. Soms zijn er geen of lichte maatregelen nodig, maar sloop en nieuwbouw komt bij sommige woningen ook voor. De raadsleden kregen informatie over deze situatie en de rol van de gemeente daarin.

De gebiedsmanager van de Nationaal Coördinator Groningen, dat is de organisatie die gaat over de versterkingsopgave, praatte de raadsleden bij. Met bijna alle adressen in Midden-Groningen is nu begonnen. Soms is de versterking snel klaar. Bij andere woningen kan het weer langer duren. Uiteindelijk moeten alle woningen in de gemeente veilig worden zodat iedereen op tijd de woning kan verlaten bij een aardbeving.

De gemeente is zelf ook direct betrokken bij de versterking van woningen. De gemeente geeft de volgorde aan waarin gebouwen moeten worden beoordeeld. Dit doet zij door middel van een Lokaal Plan van Aanpak. De gemeenteraad stelt het Lokaal Plan van Aanpak vast. Daarnaast let de gemeente er op dat inwoners en verkeer zo weinig mogelijk last hebben van het werk wat gedaan wordt. En kijkt ze of er niet tegelijk verbeteringen in de openbare ruimte mogelijk zijn, bijvoorbeeld met meer groen of aandacht voor wateroverlast.

Het was een interessante middag vol informatie! De raadsleden nemen de informatie die naar voren komt mee met het nemen van besluiten in de gemeenteraad. Groepen bewoners of organisaties die ook graag eens in contact willen komen met de gemeenteraad, kunnen dat laten weten aan de griffie via griffie@midden-groningen.nl of via de telefoon op 0598 - 37 36 67.

IMG actualiseert de waardedalingsregeling en breidt postcodegebied uit

November 2022

Eigenaren kunnen een vergoeding krijgen als hun woning minder waard is geworden doordat die woning in een gebied staat waar aardbevingen voorkomen. De rekenmethode wordt per 1 januari 2023 aangepast omdat de waarde van woningen zich is blijven ontwikkelen, ook in het aardbevingsgebied. Daarnaast breidt IMG het postcodegebied uit.

Nieuw: 9651 vanaf 1 januari recht op waardedalingsregeling

Voor Midden-Groningen is postcodegebied 9651 nieuw vergeleken met het huidige waardedalingsgebied. De eigenaren in dit nieuwe postcodegebied kunnen vanaf 1 januari 2023 een aanvraag indienen bij het IMG.

Wat verandert er?

Over het algemeen is de waardedaling dichtbij de epicentra van de bevingen groter dan in plaatsen die daar verder vanaf liggen. IMG berekent de vergoeding daarom aan de hand van de WOZ-waarde, het aantal bevingen en een percentage waardedaling op postcodegebied (imago-effect).

De peildatum verandert van 1 januari 2019 naar 1 januari 2021. Ook worden de percentages van de waardedaling per beving en het imago-effect aangepast naar de meest actuele percentages. Daarnaast wordt het gebied waar de regeling geldt groter. De postcodes die er nu zijn blijven en er komt een aantal postcodes bij. 

Overgangsfase

Tot 1 januari 2023 geldt een overgangsfase. De personen die nu een aanvraag doen krijgen een vergoeding die is berekend met de huidige waarden. Na 1 januari 2023 wordt de berekening opnieuw gedaan met de nieuwe gegevens. Als het bedrag dan hoger uitvalt ontvangt de aanvrager hiervan bericht. De eventuele extra vergoeding wordt automatisch overgemaakt. Een aanvraag na 1 januari 2023 wordt berekend met de nieuwe gegevens.

Voor vragen kunt u terecht bij de steunpunten van IMG in Froombosch en Siddeburen of bellen met hun serviceloket (0800-4444 111).

Ga naar de website van IMG voor meer informatie of het doen van een aanvraag.

Top 5 vragen subsidie Verduurzaming en Verbetering Groningen

Komt u in aanmerking voor de subsidie Verduurzaming en Verbetering Groningen (VVG) van €10.000,00? Dan kunt u binnenkort een aanvraag bij het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN) indienen. Wij hebben de 5 meest gestelde vragen en antwoorden over deze derde ronde voor u op een rijtje gezet.

Wanneer start de subsidie in mijn gemeente?

U kunt geld (subsidie) krijgen voor het energiezuinig maken van uw huis. De subsidie gaat in stappen en op alfabetische volgorde van gemeenten open. De gemeente Midden-Groningen start vanaf 17 augustus. 

Kijk voor een compleet overzicht van de datums per gemeente en of u recht heeft op geld op de website van SNN.

Hoe lang heb ik de tijd om de geld aan te vragen?

U heeft tot 31 december 2025 om de subsidie aan te vragen. U heeft dus alle tijd om uw aanvraag te doen. Er is geen haast. Er is genoeg geld beschikbaar voor alle woningen die recht hebben op deze subsidie.

Ik ben op vakantie als de subsidie voor mijn gemeente open gaat. Wat nu?

Geniet zonder zorgen van uw vakantie. U heeft tot en met 31 december 2025 om de subsidie aan te vragen en er is genoeg geld voor iedereen die recht heeft op geld. U kunt de subsidie aanvragen wanneer u terugkomt van vakantie.

Waar mag ik het geld voor gebruiken?

U kunt het geld gebruiken voor het duurzaam maken of verbeteren van uw woning.

Met het duurzaam maken van uw woning bedoelen we maatregelen die uw woning energiezuiniger maken. Bijvoorbeeld zonnepanelen, HR++-glas, een warmtepomp of het zetten van een spouwmuur.

Bij verbetering van uw woning kunt u denken aan onderhoud aan uw woning of zorgen voor prettiger wonen. Bijvoorbeeld een nieuwe keuken of badkamer. Ook uw woning opnieuw laten schilderen of het splitsen of samenvoegen van kamers valt onder de subsidie.

Het geld is niet bedoeld voor meubels. Het kopen van een nieuwe tv wordt bijvoorbeeld niet goedgekeurd. Ook een nieuwe schutting of tegels leggen in uw tuin vallen niet onder de subsidie. Het geld moet gebruikt worden voor verbeteringen aan een gebouw. Het opknappen van uw garage of schuur mag dus wel.

Wat is een overzicht van kosten?

Bij de subsidie Verduurzaming en Verbetering Groningen € 10.000,00 mag u een offerte of een rekening (factuur) van bijvoorbeeld een aannemer met betaalbewijs inleveren bij uw aanvraag. Ook kunt u zelf een overzicht met kosten maken voor het doen van uw aanvraag. Maar wat moet daar precies in staan?

  • De acties waarvoor u subsidie wilt
  • Een goed overzicht van de kosten die u verwacht te maken

U kunt dit overzicht van de kosten digitaal maken of met de hand schrijven.
Twijfelt u over het door u gemaakte overzicht? Neem dan contact op met SNN. Ze zijn bereikbaar op werkdagen van 8.30 tot 17.00 uur via: 050 - 52 24 924 of via vvg@snn.nl.

Stond uw vraag er niet bij?

Kijk op de website van SNN voor alle veel gestelde vragen over deze derde ronde van de subsidie Verduurzaming en Verbetering Groningen (VVG) van € 10.000,00. Bellen of mailen kan ook:  050 - 52 24 924 of vvg@snn.nl.

Groningen wil niet dat de gaswinning omhoog gaat

2 juni 2022

Midden-Groningen vraagt samen met andere Groningse overheden in een gezamenlijke brief aan staatssecretaris Vijlbrief om de gaswinning in Groningen niet te verhogen. De mogelijke verhoging die Gasunie Transport Services voorstelt is niet uit te leggen naar de inwoners en zorgt voor veel onrust in de regio.

Gasunie Transport Services (GTS) maakte op 18 mei jl. bekend dat de stikstoffabriek in Zuidbroek opnieuw vertraging oploopt. GTS adviseert de staatssecretaris daarom dit gasjaar nog extra gas te winnen uit Groningen. De staatssecretaris geeft in zijn kamerbrief aan deze nieuwe vertraging moeilijk te kunnen accepteren en besluit voorlopig geen extra gas te winnen uit Groningen.

Veiligheid inwoners is het belangrijkste

De regio vindt dat de veiligheid van inwoners het belangrijkste is en vertrouwt erop dat de staatssecretaris in de gesprekken met GTS de verhoging tegenhoudt. Zodat het Groningenveld eind 2023 nog steeds definitief sluit. De regio vindt dat GTS, als opdrachtgever, de problemen tussen aannemers en onderaannemers op moet lossen. Dit mag geen reden zijn om extra Gronings gas te gaan winnen.
Ook is er nog geen zekerheid over de datum waarop  de stikstoffabriek klaar is. De regio adviseert de staatssecretaris om samen met GTS naar andere mogelijkheden te kijken dan het Gronings gas. Ook wijst de regio de staatssecretaris erop dat het moment van bekendmaken van de vertraging niet helpt bij het vergroten van vertrouwen. Het bericht kwam een dag nadat de termijn om bezwaar te maken tegen het besluit (waarin een verhoging van de winning van 3,9 naar 4,5 miljard kuub is aangekondigd) is verlopen.

Betrokken overheden

De brief aan staatssecretaris Vijlbrief is gemaakt namens de colleges van de gemeenten Oldambt, Midden-Groningen, Het Hogeland, Groningen, Eemsdelta, Pekela, Veendam, Westerkwartier, Westerwolde, Stadskanaal en de provincie Groningen en de besturen van de Veiligheidsregio Groningen en de waterschappen Noorderzijlvest en Hunze een Aa's.

Aanbelactie Instituut Mijnbouwschade Groningen

23 mei 2022

Zaakbegeleiders van het Instituut Mijnbouwschade Groningen gaan aanbellen bij adressen in de kern van het aardbevingsgebied waar nog niet eerder schade is gemeld. In de komende weken tot ongeveer half juni bezoekt het IMG ook dorpen in de gemeente Midden-Groningen. 

Met deze aanbelactie hoopt het IMG erachter te komen waarom mensen nog geen aanvraag voor een van de regelingen heeft gedaan. Ook kunnen de medewerkers van IMG als dat nodig is gelijk helpen met een mogelijke aanvraag.

Selectie van adressen

Bij het maken van de lijst met adressen waar de zaakbegeleiders op de bel drukken, is gekeken naar informatie over schademeldingen bij woonadressen (koopwoningen) en de aardbevingen die er zijn geweest. Er is een precieze keuze gemaakt van adressen waar tot nu toe nog geen schade is gemeld bij IMG en NCG. De zaakbegeleiders gaan ook langs bij eigenaren waar bij IMG geen dossier loopt, maar waar eigenaren wel bekend zijn bij NCG. Het gaat in totaal om tussen de 200 en 250 adressen in deze ronde, verspreid over de verschillende aardbevingsgemeenten.

Goede ervaringen

Eind 2021 waren al eerder aanbelacties. Tot nu toe wordt het persoonlijk contact van IMG als positief ervaren. Als een bewoner niet thuis is, laat het IMG een informatiebrief met contactgegevens van de zaakbegeleider achter.